新聞標題【民報】【台語世界/錄音】維持一pha火mài hoa--去
寄件人 E-mail
收件人 E-mail

【台語世界/錄音】維持一pha火mài hoa--去

 2020-06-09 13:06
台語火需要台語人共同ê熱度sio-kēng,阮tī點火to̍h火kap維持1 pha火mài hoa--去ê過程中,看見逐塊柴ê路用。示意圖/取自Pixabay
台語火需要台語人共同ê熱度sio-kēng,阮tī點火to̍h火kap維持1 pha火mài hoa--去ê過程中,看見逐塊柴ê路用。示意圖/取自Pixabay

Michihluh sàng!咱有這个日頭花園á ài感謝你。頭一擺來就愛tioh這个園á!園á大約有4分,徛家活動區kap種作區各佔一半。我平時上班教台語較chió ū時間通蹛tī chia,chit-má tú-tio̍h武漢肺炎,教育部延長寒假koh鼓勵人盡量mài出門,soah有幾工á假日通來chia蹛,感覺chiok感恩。感恩會當kā憂心化做穩心,tī遮渡過武漢肺炎來擾亂ê春天。

Hiâⁿ火是寒天--人上溫暖ê代誌。火點to̍h了後kā大kho͘柴lok tī火爐內底,  hō͘勻勻仔燒,m̄-koh ài斟酌維持這pha火mài hoa--去。坐tī火爐仔邊phah電腦感覺chiok溫暖,聽鳥仔聲,風吹樹葉á ê聲,三不五時á聽著雞啼,狗吠,有時koh聽著鳥鼠tī天篷走sio-jiok ê聲。會當按呢安然自在tī田園生活實在足有福氣lah。

Hiâⁿ火予我想起做台語ê心情,beh維持一pha火mài hoa--去,mā ài有一點á功夫。Michihluh sàng!會記得咱tú熟似ê時就有約束欲做台語志工,你講咱mài虛華,ài像tēng柴按呢才燒會久。這句話予我足感動,後來你真正和我thīn頭做。你總是講:「時勢遮爾bái,咱做ê事工就是顧這pha台語火mài hō͘ hoa--去,thèng候gâu ê人koh來kā火hùn予較大pha--leh」。無毋著,ài用心,台語火才顧會好勢,我就是揀柴抾柴搧風點火ê人。我ài足瞭解無仝柴質應該ài用tī啥物無仝ê時機,hō͘逐tè柴lóng有路用--tio̍h。

先來講起火,一開始需要一張舊報紙,用laih-tah khiat予著火,輕輕á kā hē 佇爐á底,才添chi̍t堆á幼柴á枝,iah是phàⁿ柴會較好燃。等火勻--起來就添中範ê柴á枝。有時á拄著火無夠炎,我ē in 1把柴-in kā chiⁿ--入去,確定火旺--起來ah,才hiaⁿh較有擋頭ê大箍柴來燒,若無, 火liam-mi就koh hoa--去ah。

這過程kap燒台語火仝款;我開班教台語kap人盤nóa,是hit張舊報紙。用台灣話做laih-tah khiat予to̍h火。對學員上課ùi無台語意識講到粗淺瞭解台文處境,算是添chi̍t堆á幼椏ê柴á枝來試看會to̍h--無? Chhōa人來參加台文活動hō͘人認捌台文世界,就是in hit把柴-in。Koh來鼓勵讀寫台文刊物,設立台語老師做目標,帶動參加台語認證,這就若像添中範ê柴á枝,這个時陣火開始有固定ê溫度ah。

接續就是ài做大決定選擇路線,因為beh kap人相kēng嘛ài有三兩步七ah!一定ài成就家己,就親像hiaⁿh有擋頭ê大箍柴來燒;我會鼓勵人進修、讀台文研究所、讀台文博士準備做台文所教授。有機會就引chhōa gâu-lâng跟隨台文教授頭人學習,做伙相就。Hi-bāng in ū機會倚近台語團體ná服務ná發揮能力煉功夫。

台語火需要台語人共同ê熱度sio-kēng,阮tī點火to̍h火kap維持1 pha火mài hoa--去ê過程中,看見逐塊柴ê路用。阮隨時準備1 ki laih-tah kap 1張舊報紙,無論幼椏柴á枝、草in、中範ê柴á枝、大箍柴,只要入火爐,提供伊 ê 熱度,這pha 火tō ē-tàng 延續。

Michihluh sàng! 感謝阿立祖hō͘咱tī tú好ê時間熟似,有機會kā熱度貢獻hō͘台語這pha火。逐擺欲離開園仔ê時,咱做伙kā阿立祖所講的話我lóng記tiâu-tiâu,Ùi 228到中國肺炎,災難中感謝你陪伴維持這pha火mài hoa去,咱繼續~愛台灣,搶救台語~。

台灣字(白話字)版

Î-chhî chi̍t-pha hóe mài hoa--khì 

Tân, Kim Hoa 

Michihluh sàng! Lán ū chit-ē Ji̍t-thâu hoe-hn̂g-á ài kám-siā—lí. Thâu chi̍t-pái lâi, tō ài-tio̍h chit-ê hn̂g-á! Hn̂g-á tāi-iok ū 4 hun, khiā-ke oa̍h-tōng khu kap chèng-choh khu, kok chiàm chi̍t-pòaⁿ. Góa pêng-sî siōng-pan kà Tâi-gí, khah-chió ū sî-kan thang tòa tī-chia. Chit-má tú-tio̍h Bú-hàn hì-iām, Kàu-io̍k-pō͘ iân-tn̂g hân-ká, koh kó͘-lē lâng chīn-liōng mài chhut-mn̂g, soah ū kúi-kang-á kà-ji̍t thang lâi chia tòa, kám-kak chiok kám-un. Kám-un ē-tàng kā iu-sim hòa-chò ún-sim, tī chia tō͘-kòe Bú-hàn hì-iām lâi jiáu-loān ê chhun-thiⁿ.

Hiâⁿ-hóe sī kôaⁿ-thiⁿ--lâng siōng un-loán ê tāi-chì. Hóe tiám-to̍h liáu-āu, kā tōa-kho͘ chhâ lok tī hóe-lô͘ lāi-té, hō͘ ûn-ûn-á sio, m̄-koh ài chim-chiok î-chhî chit-pha

hóe mài hoa--khì. Chē-tī hóe-lô͘-á piⁿ phah tiān-náu, kám-kak chiok un-loán. Thiaⁿ-tio̍h chiáu-á siaⁿ, hong chhoe chhiū-hio̍h-á ê siaⁿ, sam-put-gō͘-sî-á thiaⁿ-tio̍h ke-thî, káu-pūi. Ū sî koh thiaⁿ-tio̍h niáu-chhí tī thian-pông cháu sio-jiok ê siaⁿ. Ē-tàng án-ne an-jiân chū-chāi tī hn̂g-á seng-oa̍h, sit-châi chiok ū hok-khì lah.

Hiâⁿ-hóe, hō͘-gōa siūⁿ-khí chò Tâi-gí ê sim-chêng. Beh î-chhî chit-pha hóe mài hoa--khì, mā ài ū chi̍t-tiám-á kang-hu. Michihluh sàng! Ē-kì-tit lán tú se̍k-sāi ê sî, tō ū iok-sok beh chò Tâi-gí chì-kang. Lí kóng “ Lán mài hi-hoa ài, chhiūⁿ tēng-chhâ án-ne chiah sio ē kú.” Chit-kù ōe hō͘ góa chiok kám-tōng. Āu--lâi lí chin-chiàⁿ hām góa thīn-thâu chò. Lí chóng-sī kóng “Sî-sè chiah-nī bái, lán chò-ê sū-kang tō-sī kò͘ chit-pha Tâi-gí hóe mài hoa--khì, thèng-hāu gâu ê lâng koh lâi kā hóe hùn hō͘ khah-tōa pha leh”. Bô m̄-tio̍h, ài iōng-sim Tâi-gí hóe chiah kò͘ ē hó-sè. Góa tō-sī khioh-chhâ kéng-chhâ ia̍t-hong tiám-hóe ê lâng. Góa ài chiok liáu-kái bô-kâng chhâ-chit eng-kai ài iōng tī siáⁿ-mih bô-kang ê sî-ki, hō͘ ta̍k-tè chhâ lóng ū lō͘-iōng--tio̍h.

Seng lâi kóng khí-hóe. Chi̍t khai-sí su-iàu chit-tiuⁿ kū pò-chóa, iōng laih-tah khiat hō͘ to̍h-hóe. Khin-khin-á kā hē-tī lô͘-á-té, chiah thiⁿ chi̍t-tui-á iù-chhâ-á-ki, iah-sī phàⁿ-chhâ ē khah hó-hiâⁿ. Tán hóe ûn--khí-lâi, tō thiⁿ tiong-pān ê chhâ-á-ki, ū-sî á tú-tio̍h hóe bô-kàu iām, góa ē in chi̍t-pé chhâ-in kā chiⁿ--ji̍p-khì, khak-tēng hóe ōng--khí-lâi ah, chiah hiaⁿh khah ū tòng-thâu ê tōa-kho͘ chhâ lâi-sio. Nā-bô, hóe liam-mi tō koh hoa--khì ah.

Che kòe-têng kap sioTâi-gí hóe kâng-khoán. Góa khui-pan kà Tâi-gí kap lâng pôaⁿ-nóa, sī hit-tiuⁿ kū pò-chóa. Iōng Tâi-oân-ōe chò laih-tah khiat hō͘ to̍h-hóe. Tùi ha̍k-goân siōng-khò ùi bô Tài-gî ì-sek, kóng kàu chho͘-chhián liáu-kái Tâi-bûn chhú-kéng, sǹg sī thiⁿ chi̍t-tui á iù-oe ê chhâ-á ki, lâi chhì-khòaⁿ ē to̍h--bô?  Chhōa-lâng lâi chham-kaTâi-bûn oa̍h-tōng, hō͘-lâng jīn-bat Tâi-bûn sè-kài, tō-sī in hit-pé chhâ-in. Koh-lâi kó͘-lé tha̍k-siá Tâi-bûn khan-bu̍t, siat-li̍p Tâi-gí lāu-su chò bo̍k-piau, tài-tōng chham-ka Tâi-gí jīn-chèng, che tō ná chhiūⁿ thiⁿ tiong-pān ê chhâ-á ki. Chit-chūn, hóe khai-sí ū kò͘-tēng ê un-tō͘--ah.

Chiap-sòa tō-sī ài chò tōa koat-tēng soán-te̍k lō͘-sòaⁿ. In-ūi beh kap lâng sio-kēng mā ài ū saⁿ-nn̄g-pō͘--chhit ah! It-tēng ài sêng-chiū ka-tī, tō chhiūⁿ hiaⁿh ū tòng-thâu ê tōa-kho͘ chhâ lâi sio. Góa ē kó͘-lē lâng chìn-siu, tha̍k Tâi-bûn gián-kiù-só͘, tha̍k Tâi-bûn phok-sū chún-pī chò Tâi-bûn só͘ kàu-siū. Ū ki-hōe tō ín-chhōa gâu-lâng kin-sûi Tâi-bûn kàu-siū thâu-lâng ha̍k-sip, chò-hóe siong-chiū. Hi-bāng in ū ki-hōe óa-kīn Tâi-gí thoân-thé ná ho̍k-bū ná hoat-hui lêng-le̍k liān kang-hu.

Tâi-gí hóe su-iàu Tâi-gí lâng kiōng-tông ê jia̍t-tō͘ sio-kēng. Goán tī tiám-hóe  to̍h-hóe kap î-chhî chit-pha hóe mài hoa--khì ê kòe-têng tiong, khòaⁿ-kìⁿ ta̍k-tè chhâ ê  lō͘-iōng. Goán sûi-sī chún-pī chi̍t-ki laih-tah kap chi̍t-tiuⁿ kū pò-chóa. Bô-lūn iú-oe chhâ-á ki, chhâ-in, tiong-pān ê chhâ-á ki, tōa-kho͘ chhâ, chí-iáu ji̍p hóe-lô͘, thê-kiong i-ê jia̍t-tō͘, chit-pha hóe tō ē–tàng iân-sio̍k.

Michihluh sàng! Kám-siā A-li̍p-chó͘ hō͘ lán tī tú-hó ê sî-kan se̍k-sāi. Ū ki-hōe kā jia̍t-tō͘ kòng-hiàn hō͘ Tâi-gí chit-pha hóe. Ta̍k-pái beh lî-khui hn̂g-á ê sî, lán chò-hóe kā A-li̍p-chó͘ só͘ kóng ê ōe, góa lóng kì-tiâu-tiâu. Ùi 228kàu Bú-hàn hì-iām, chai-lān tiong , kám-siā lí pôe-phoāⁿ î-chhî chit-pha hóe mài hoa--khì. Lán kè-siok~Ài Tâi-oân, chhiúⁿ-kiù Tâi-gí ~.

讀hōo你聽:


文章屬作者個人意見,文責歸屬作者,本報提供意見交流平台,不代表本報立場。

相關新聞列表
生活食堂